Hướng dẫn chuyển đổi Báo cáo Tài chính từ VAS sang IFRS

Dưới đây là hướng dẫn chuyển đổi Báo cáo Tài chính (BCTC) từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS)

1. Hiểu và so sánh sự khác biệt giữa VAS và IFRS

• Doanh nghiệp cần nắm rõ các chuẩn mực IFRS và các điểm khác biệt chính so với VAS để xác định các khoản mục sẽ thay đổi khi chuyển đổi.

• Việc này giúp lập kế hoạch chi tiết cho các phòng ban liên quan trong việc thu thập và xử lý dữ liệu phục vụ chuyển đổi.

2. Lập kế hoạch thời điểm chuyển đổi

• Thường chọn đầu kỳ kế toán của năm tài chính làm thời điểm chuyển đổi để thuận tiện quản lý và so sánh.

3. Chuẩn bị Bảng cân đối kế toán mở đầu theo IFRS

• Doanh nghiệp cần lập BCTC mở đầu theo IFRS, áp dụng chính sách kế toán phù hợp với chuẩn mực IFRS.

• Bảng cân đối mở đầu này là cơ sở để so sánh và điều chỉnh các kỳ báo cáo sau.

4. Thu thập dữ liệu và điều chỉnh các khoản mục

• Thu thập đầy đủ hồ sơ, chứng từ để đo lường sự khác biệt giữa VAS và IFRS, đặc biệt chú ý đến việc đánh giá lại tài sản theo giá trị hợp lý (fair value) – một điểm khác biệt lớn giữa VAS và IFRS (VAS thường ghi nhận theo giá gốc).

• Thiết kế hệ thống kế toán, biểu mẫu và công thức tính toán để xử lý các khoản mục theo IFRS.

• Lập các bút toán điều chỉnh để chuyển đổi số liệu từ VAS sang IFRS và nhập các bút toán này vào BCTC theo VAS để có số liệu theo IFRS.

5. Chuẩn bị BCTC theo IFRS

• Lập các báo cáo tài chính theo yêu cầu của IFRS, bao gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh BCTC.

• Điều chỉnh phần thuyết minh báo cáo tài chính để phù hợp với các yêu cầu công bố thông tin của IFRS.

6. Kiểm tra, rà soát và kiểm toán

• Rà soát toàn bộ BCTC để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và tuân thủ IFRS.

• Thực hiện kiểm toán độc lập để xác nhận sự phù hợp và minh bạch của BCTC theo IFRS.

Lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam

• Giai đoạn 1 (2022-2025): Áp dụng tự nguyện, ưu tiên cho các doanh nghiệp nhà nước lớn, công ty niêm yết, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 100% được Bộ Tài chính phê duyệt.

• Giai đoạn 2 (sau 2025): Áp dụng bắt buộc đối với các doanh nghiệp thuộc diện quy định, đồng thời các doanh nghiệp khác áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Việt Nam (VFRS) tương thích IFRS.

Quá trình chuyển đổi từ VAS sang IFRS đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc hiểu rõ sự khác biệt chuẩn mực, lựa chọn thời điểm phù hợp, chuẩn bị báo cáo mở đầu, điều chỉnh số liệu, đến công bố và kiểm toán báo cáo tài chính theo IFRS. Việc chuyển đổi này nhằm nâng cao tính minh bạch, khả năng so sánh và hội nhập tài chính quốc tế cho các doanh nghiệp Việt Nam

Làm thế nào để tôi bắt đầu chuyển đổi từ VAS sang IFRS cho báo cáo tài chính của mình

Để bắt đầu chuyển đổi Báo cáo Tài chính (BCTC) từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS), bạn nên thực hiện theo các bước cơ bản sau:

1. Xác định năm bắt đầu chuyển đổi
   Đây là bước quan trọng nhất. Bạn cần chọn năm mà doanh nghiệp sẽ lập BCTC theo IFRS lần đầu (ví dụ năm 2026), từ đó xác định ngày chuyển đổi (ví dụ 01/01/2025). Việc này giúp chuẩn bị dữ liệu và báo cáo so sánh cần thiết theo yêu cầu của IFRS 1 – Lần đầu áp dụng IFRS.

2. Nắm vững kiến thức về VAS và IFRS

   • So sánh nguyên tắc kế toán giữa VAS và IFRS để hiểu rõ sự khác biệt và điểm tương đồng.

   • Tập trung học các chuẩn mực IFRS quan trọng như IFRS 9 (Công cụ tài chính), IFRS 15 (Doanh thu), IFRS 16 (Thuê tài sản).

3. So sánh và phân tích báo cáo tài chính theo VAS với yêu cầu IFRS

   • Đối chiếu từng khoản mục trên BCTC VAS với IFRS để xác định các điểm khác biệt cần điều chỉnh.

   • Lưu ý rằng IFRS có nhiều chuẩn mực hơn và yêu cầu đánh giá lại tài sản theo giá trị hợp lý, trong khi VAS thường ghi nhận theo giá gốc.

4. Chuẩn bị hệ thống kế toán và lập các bút toán điều chỉnh

   • Xây dựng hệ thống kế toán và quy trình hạch toán phù hợp với IFRS.

   • Lập các bút toán điều chỉnh số liệu tài chính từ VAS sang IFRS, kèm theo giải trình và tài liệu minh chứng.

5. Lập báo cáo tài chính theo IFRS

   • Chuẩn bị các báo cáo tài chính theo IFRS gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu và thuyết minh BCTC.

   • Bao gồm báo cáo so sánh tối thiểu 1-2 năm trước đó theo IFRS để đáp ứng yêu cầu công bố thông tin.

6. Kiểm tra, rà soát và nếu cần, thuê kiểm toán độc lập

   • Đảm bảo tính chính xác và tuân thủ của BCTC theo IFRS.

   • Nhận sự hỗ trợ từ các công ty kiểm toán chuyên nghiệp để đảm bảo quá trình chuyển đổi được thực hiện đúng chuẩn mực và minh bạch.

7. Tham gia các khóa học và sử dụng tài liệu hướng dẫn

   • Tham gia khóa học chuyên sâu về chuyển đổi VAS sang IFRS để nâng cao kiến thức và kỹ năng thực hành.

   • Tham khảo tài liệu chính thống từ IFRS Foundation, ACCA, CPA hoặc các nhà xuất bản uy tín.

Tóm lại, bạn nên bắt đầu bằng việc xác định năm chuyển đổi và nắm chắc kiến thức về IFRS, sau đó tiến hành so sánh, điều chỉnh và lập báo cáo theo IFRS, đồng thời chuẩn bị hệ thống kế toán phù hợp và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi công bố báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế