Giá nào cho việc khởi nghiệp sớm?

18/11/2014 09:40

Tôi có hơn tám năm rưỡi làm việc cho một quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên và dẫn đầu tại Việt Nam. Cho đến nay, chúng tôi có nhiều thương vụ đầu tư nhất tại đất nước này.

Hầu hết các khoản đầu tư của chúng tôi là vào các công ty khởi nghiệp công nghệ (start-up), nơi có thể tận dụng sự bùng nổ của Internet để thay đổi cuộc sống con người. Việc cấp vốn đầu tư mạo hiểm cho các công ty start-up chắc chắn đã mang lại tác động rất tích cực cho đất nước và nền kinh tế. Chủ nhân của những start-up thành công cũng tạo được cho họ cuộc sống sung túc. Hành trình dẫn đến thành công của họ thường được kể đi kể lại trong ánh hào quang rực rỡ và đầy thú vị… “Kiếm hàng triệu đô la trước tuổi 30”, “gặp Eric Schmidt tại trụ sở của Google và từ chối lời đề nghị bán công ty cho Google”. Ai không cảm thấy hào hứng với những câu chuyện như vậy chứ? Liệu giới trẻ có bị phấn khích với những câu chuyện đó? Câu trả lời là CÓ!

Hầu hết chủ nhân của các start-up với Việt Nam đều còn rất trẻ. Nhiều người trong số họ mới tốt nghiệp đại học. Phần đông thì dù có lớn tuổi hơn nhưng vẫn chưa ngoài 30.

Bạn làm gì khi đang ở độ tuổi 30 ở Việt Nam? Có lẽ bạn sẽ kết hôn, có một gia đình để chăm sóc và có công việc ổn định. Và từ bỏ công việc ổn định để chạy theo giấc mơ khởi nghiệp thật là một suy nghĩ quá mạo hiểm.

Tôi biết một số bạn trẻ ở tuổi 27. Họ kiếm được 1.000 đô la Mỹ/ tháng bằng cách làm việc cho các tổ chức nổi tiếng. Tài năng, thông minh, được tôn trọng và họ thường rất tham vọng. Không phải ai 27 tuổi đều khởi nghiệp. Nhưng có rất nhiều người khởi nghiệp ở độ tuổi này. Vì vậy, bằng cách lấy độ tuổi này làm chuẩn cho hầu hết các start-up mà tôi biết, tôi đưa ra góc nhìn sau.

Dưới đây là giả định của tôi về một start-up Việt Nam ở tuổi 27:

Anh ta đang kiếm được 1.000 đô la Mỹ/ tháng, bắt đầu làm việc lúc 22 tuổi và tiền lương tăng 10% mỗi năm. Anh được đánh giá làm việc hiệu quả và được thưởng thêm 2 tháng lương mỗi năm. Anh đã lên kế hoạch start-up của mình ngay từ đầu nên đã bắt đầu tiết kiệm ở tuổi 22. Gia đình và bạn bè không thể hỗ trợ anh về mặt tài chính. Điều tốt nhất họ có thể làm cho anh là chúc anh may mắn cùng với một vài lời giới thiệu.

Ngoài ra không có bất kỳ chương trình xã hội nào để anh có thể nộp đơn xin tài trợ cho start-up của mình.

Bây giờ chúng ta có gì nào? Ở tuổi 27, sau 6 năm làm việc chăm chỉ và tiết kiệm, anh có khoảng 8.285 đô la Mỹ để bắt đầu giấc mơ start-up của mình. Nếu may mắn anh có được một người đồng sáng lập cũng có cùng khoản tiết kiệm như vậy. Cùng nhau họ khởi nghiệp với số tiền khoảng 16.570 đô la Mỹ.

Bây giờ, giả sử họ thuê thêm 6 nhân viên với mức lương hằng tháng vỏn vẹn 300 đô la Mỹ/ người, thì chỉ trong 9 tháng số tiền vốn trên sẽ cạn đi.

Tại sao tôi viết tất cả những điều này? Bạn có nhận ra tôi quên không nói điều gì không?

Sự thật là tôi đã không đề cập bất cứ điều gì về mô hình kinh doanh, mô hình doanh thu, năng lực đội ngũ, phản ứng của khách hàng và thị trường, chưa kể đến phản ứng của các đối thủ cạnh tranh quyết liệt… Toàn là những vấn đề gai góc.

Tôi chỉ đang bàn về cuộc sống của một start-up điển hình và quen thuộc từ một góc độ quan trọng: tài chính.

Tôi không nói rằng bạn không nên khởi nghiệp khi còn trẻ. Tuổi nào cũng tốt. Năm ngoái, khi chỉ mới 17 tuổi, D’Aloisio bán Summly, ứng dụng điện thoại di động tổng hợp tin tức cho Yahoo với giá 30 triệu đô la Mỹ. D’Aloisio cũng chỉ bắt đầu 2 năm trước đó.

Thay vào đó, điều tôi muốn nói là tiền tiết kiệm rất quan trọng cho giấc mơ start-up của bạn, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi bạn rất khó tìm ra nhà đầu tư độc lập và những người ủng hộ dùng sản phẩm từ sớm.

Một số start-up Việt Nam có những ý tưởng tuyệt vời, nhưng họ thường phải vật lộn với nguồn tài chính eo hẹp. Nhiều nghiên cứu cho thấy rất nhiều công ty khởi nghiệp phải đóng cửa sau một thời gian rất ngắn.

Trong công thức ở trên, vốn khởi nghiệp của bạn đến từ làm việc chăm chỉ và được trả lương cao. Vì vậy, lời khuyên của tôi là nếu muốn khởi nghiệp một lúc nào đó trong tương lai, có thể bạn phải bắt đầu bằng cách làm việc hiệu quả cho một công ty thực sự tốt, với ông sếp tốt và trả lương cho bạn xứng đáng. Nếu thiếu một trong các yếu tố này, có thể giấc mơ start-up của bạn sẽ phải đến lâu hơn đấy.

Hiệp Đỗ - Cựu Phó Tổng Giám Đốc IDGVV, Hiện đang phụ trách Dự án USR

Theo Forbes VN