7 bài học đầu tư NHẤT THIẾT phải rút ra

14/06/2015 04:41

Chuyện của tôi, chuyện anh N. và hàng ngàn câu chuyện tôi chứng kiến thời buổi chứng khoán Việt còn non trẻ đã cho tôi 7 bài học NHẤT THIẾT phải rút ra và tôi sẽ không bao giờ quên trong quãng đời đầu tư của mình.

Phần 1. Bài học “đắng” về quản trị rủi ro

Chính sách mới đã siết dần chứng khoán 2008, dòng tiền thu hồi theo thời gian. Đầu tư trên sàn chứng khoán năm 2008 là không khả thi, giá cổ phiếu còn rất cao, P/E lớn, chỉ có 2 con đường cho tôi lựa chọn:

-Một là gửi ngân hàng chờ thị trường ổn định lại

-Hai là đi tìm kiếm các khoản đầu tư chấp nhận được.

Dấu hiệu suy thoái kinh tế đã bắt đầu từ 2008, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng rất cao 50-60% năm, thời kỳ cho vay bùng nổ với lãi suất cực cao. Tôi còn nhớ rõ gửi tiết kiệm tại Eximbank lúc bấy giờ tính bằng ngày, lãi suất 17% năm.

Tôi đã quyết định đầu tư (OTC) vào thủy điện như Thủy Điện Miền Nam, Miền Trung, Ngành tiêu dùng, Nhựa, Khách sạn.

Đây là một bài học lớn của tôi về quản trị rủi ro. Cho đến tận bây giờ, những khoản đầu tư này, một số công ty sinh lãi rất thấp, một số thoái vốn và một số bên bờ phá sản.

Tôi đã vướng phải một quan điểm sai lầm! Sau khi thành công có được một số vốn tốt, tôi tính đến phương án đầu tư ổn định, kỳ vọng sau này theo đuổi giá các công ty niêm yết. Vì lúc bấy giờ công ty đã thành danh cổ phiếu không có, hoặc giá ở trên trời. Trong khi đó lãi suất tiết kiệm 17%.

Tôi thực hiện đầu tư theo 3 cách: Tham gia đấu giá những công ty cổ phần hóa với giá thấp dưới 2 chấm. Tham gia góp vốn thành lập công ty mới. Mua lại vốn góp của các cổ đông công ty mới thành lập.

-5 công ty tôi tham gia đấu giá thì có đến 3 công ty bên bờ vực phá sản, 2 công ty vốn vẫn còn, nhưng cổ tức năm có, năm không và chỉ 2-3%. Hiện nay bán phần đầu tư này đi giá rất thấp, không đáng kể.

-3 công ty tôi tham gia góp vốn hiện nay 3 bên bờ vực, 1 đã thoái vốn giá 5.000 đồng/1cp.

-Mua lại của các cổ đông khác, khá nhiều trong số đó là nhỏ lẻ, khó chuyển nhuyển nhượng, thị giá thấp nên tôi quyết định bỏ luôn không chuyển nhượng nữa (do có điều kiện chuyển nhượng khi góp vốn của cổ đông cũ). Chỉ chuyển nhượng được một phần với các cổ đông lớn hơn.

Nếu đánh giá cho chính xác thì tôi đã mất 80% vốn cho những khoản đầu tư trên tính đến hiện tại!

Phần 2: Chuyện anh N.

Giờ, tôi sẽ kể cho các bạn nghe một câu chuyện có thật năm 2008 của anh N. Câu chuyện “anh mày làm việc 145 năm mới trả hết nợ”!

Dựa vào vị thế của một giám đốc, anh N. dùng tiền nộp của nhà đầu tư không mua được cổ phiếu do tranh lệnh để mua cổ phiếu, thời kỳ đó đại diện sàn tranh lệnh có tính chất quyết định.

Các đại diện sàn này tranh mua cho người có vị thế trước. Đương nhiên với giám đốc thì lợi thế biết bao. Từ cuối 2006 đến 2008 anh ấy đã kiếm 200 tỷ mà nguồn gốc từ đó.

Tôi còn nhờ như in ngày môi giới của tôi tranh lệnh được 14.000 cổ phiếu BMC. Quý hơn vàng! Một tay lớn từ ngân hàng bắt buộc sửa lệnh sang cho họ và tôi mất toi số cổ phiếu ấy. Môi giới tâm sự bắt buộc phải làm, không thì bị đuổi việc. Một môi giới khác của tôi ấm ức nói: “gặp em em thà nghỉ việc chứ không sửa BMC”. Quả thực đúng vậy BMC đã leo lên sau chia tách 1 thành 3 mà lên hơn 750.000 đồng/1CP tương đương 14k*3*750k = 31.5 tỷ mà vốn bỏ ra chỉ 1,4 tỷ, lãi đến 30 tỷ.

Những cái bất công thời đó chỉ có người trong cuộc mới hiểu được. Cuối cùng chuyện gì đến sẽ đến, chỉ thị 03 của NHNN đã dần xóa sổ cho bất cứ ai không chuyên ghiệp và kỹ luật đầu tư, quản trị rủi ro.

Những lúc tâm sự với anh N., anh ấy nói “ mỗi ngày anh mất một con mẹc” thị trường 31 phiên đọ sàn mà không thanh khoản, mỗi ngày chỉ khớp 100 cái cổ phiếu, mồi cho sàn mà thôi. Cuối cùng anh ấy không những mất hết 200 tỷ mà còn âm 35 tỷ của công ty chứng khoán! Quả thật làm 145 năm trừ lương mới trả hết. Vâng anh ấy sẽ sống 205 tuổi.

Hầu hết những người đầu cơ với margin thời kỳ này trắng tay, âm nợ, thậm chí trả nợ bằng lương hằng chục năm trời, số các nhân viên công ty CK nhỏ trong đó rất nhiều. Hễ dùng margin là mất trắng trong thời kỳ này.